Namazın Farzları ve Mükellefiyeti
Namazın farzları ve Namaz mükellefiyetinin şartları nelerdir ? Namaz mükellefiyeti;
1 islam 2 buluğ yani ergenlik 3 akıl. Namazın kabul olması için ibadetten sayılması için kişinin borcunu üzerinden düşümesi için Allah’a kulluk borcunu geri durması için ne olması lazım. Bir müslüman olması lazım 2 ergenlik çağına girmiş olması lazım 3 Akli dengesinin yerinde olması lazım genellikle aklı önce yazarlar buluğu sonra yazarlar Ben tersini yaptım Niye akıl baliğ diye diye ikisini hep aynı şey zannediyoruz da onun için, ben de vurgulamak zorunda kalıyorum buluğu olması ile akıllı olması ayrı şeylerdir. Daha akıl baliğ olmadı diyorlar kime diyorlar 11 yaşındaki çocuğa cin gibi akil anne babasında kandırıyor herkese pabucu ters giydiriyor çocuğa hala akil değil diyorlar ama değil cin gibi her şeyi dağıtıyor, ediyor Hele şimdi bilgisayarda da telefonlara senden çok akılları eriyor şimdi dolayısıyla akıl tekrar ediyorum nedir akıldan kastedilen akli dengesi yerinde olan kastediliyor buluğ ise bizde ergenlik çağına girmiş olan kastediliyor. Pekala burada bir soru gündeme geliyor Ne ?
Mümeyyiz çocukların ibadetleri nedir ?
Mümeyyiz Çocuk kime deniyor akli dengesi yerinde iyiyi kötüden ayırma gücüne sahip Ama aklı yeterli olgunluğa ulaşmamış demek yani ergenlik devresine henüz girmemiş demek genellikle temyiz yaşı 7’den başlatılır ergenliğe kadar sürer ama temyizin ön yaşı yoktur Çünkü bazı çocuklar 5 yaşındadır dediğim gibi hani büyükleri elekle suya gönderir susuz getir derler ya öyle cin gibidir her şeyi akla çözer iyi kötü her şeyi ayırır mesela kız çocukları genelde bu şey daha çabuk yakalarlar , oğlan çocuklarında daha farklıdırlar daha çabuk yakalarlar neyin boşa gittiğini neyin boşa gitmediğini annesini kızdırdığı zaman nasıl gönül alacağını nelerden hoşlandığını bilerek konuları gündeme getirerek işin içinden çıkmaya başarılar dolu şeyler belli bir yaşı yoktur ama 7 yaşında başlatmak da kolaylık vardır. Bu biraz da şuradan kaynaklanıyor Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem Efendimiz ne diyor 7 yaşına gelince çocuğa namazı emredin. Emir deyince asker gibi alamayacağız bir de onu anlıyoruz. Yani kesin kılacaksın rahat hazır ol namazını kıl demeyeceksin. Alacaksın artık yavrum gel sen de namaz kıl gel abdestini al gel beraber duralım öğle namazını kıldın mı Akşam namazını kıldın mı Kısaca ne yapacaksın namaza kılmasını ondan artık isteyeceksin ve bunu alıştırmaya çalışacaksın. 10 yaşına gelince demek işte biraz daha iş da yapmaya dönecek bir nevi ne diyor 7 yaşından 10 yaşına kadar 3 yıl daha yumuşak bir devre geçecek tamamen teşvik dolu tamamen onun seni 10 yaşından sonra arık alışkanlık kazanma yani sıkıştırma devresi başlayacak demektir. Ergenlik çağına girince de mesuliyet devresi başlayacak demektir. Dolayısıyla Peygamber Efendimizin hadis-i şerifindeki gibi yaşının geçmese de temyiz yaşı için yine örnek olarak kabul ediliyor ama bağlayıcı değildir Çünkü 7 yaşında çocuğa emretmek namaz kılmasını istemek ya alıştırmaya çalışma başka şeyde temyiz için sınır çizmek farklı bir şeydir ama 7 yaşında kolaylık vardır şimdi gerisin geri dönelim.
Pekala bu yaştaki çocuk ve bu çocuklardan farklı namaz kılabiliyor oruç tutabiliyor diğerleri oynamaya giderken iradesine hakim olup camiye gelebiliyor oturup dersini çalışabiliyor oturup Kuran-ı Kerim okuyabiliyor. Böyle bir çocuk diğerlerine karşı ecir kazanmaz mı, ibadeti makbul olmaz mı ? Evet böyle bir çocuk namazını ibadetini yapan çocuk ecir kazanır ve mümeyyiz çocuğun temyiz çağındaki çocuğun ibadeti geçerlidir ancak mecburi değildir yani kılamadığı namazlardan mesul değildir şahsi için geçerlidir.